Wat wordt de volgende stap van Bernhoven? Voorloper in Samen Beslissen

We spraken Inge Blokzijl, ambassadeur Samen Beslissen en kinderarts in Bernhoven over de stappen die het ziekenhuis de afgelopen jaren op het gebied van Samen Beslissen heeft gemaakt.
 
Inge: ‘Al in 2013 kwam de Raad van Bestuur en de medische staf van Bernhoven tot de conclusie: de zorg moet anders. Dit was het begin van project ‘Droom’ met als uitganspunt: De patiënt meer betrekken bij zijn eigen zorgproces en het gesprek aangaan over wat belangrijk is voor hen. Uit internationale onderzoeken bleek toen al dat patiënten vaker kozen voor behandeling die beter pasten bij hun drijfveren en context.  Dit leidde ook tot andere beslissingen. Bijvoorbeeld voor een minder invasieve behandeling of zelfs geen behandeling. Samen beslissen was internationaal in opkomst en werd dé strategische focus van Bernhoven om patiënten meer te betrekken.’

‘Samen Beslissen is een wereldwijde beweging waar wij in Bernhoven volledig achter staan. De patiënt wil en moet meer te zeggen hebben. Als zorgverlener ben ik de expert over mijn vak, maar de patiënt is de expert over zijn eigen leven.
 
Hoe kan ik een keuze maken voor een patiënt als ik niet weet wat de patiënt allemaal nog meer bezighoudt? Als specialist kan je er niet op tegen zijn, dat je patiënt mag kiezen over zijn eigen lijf en leven. Als je daar achterstaat, moet je ook aan de slag met stap B: dit onderdeel maken van het gesprek, ondersteund met tools die dit mogelijk maken.
 
Door de informatie staan patiënten ook vaker achter hun keuze. De keuzehulp is daarmee een bevestiging van hun eigen keuze. Daarbij zien we de keuzehulpen als een zeer geschikt middel om samen te beslissen. Als de patiënt met de chirurg een gesprek heeft over het behandelplan kunnen daar verschillende opties in voorkomen. De keuzehulp is dan een handig ondersteuning om het gesprek over de behandelopties te voeren,’ aldus Rieneke.

Gestart met een duidelijke focus

‘We hebben de implementatie van Samen Beslissen top down, vanuit de directie en ondersteund door de medische staf, in gang gezet. Om het goed werkbaar te maken werd het onderdeel van de strategie en initiatieven werden bottom-up vanuit de werkvloer opgehaald. Iedereen kon meedenken met als doel patiënten meer te betrekken en passende zorg te bieden. Het werd duidelijk dat we ook tools nodig hadden om patiënten beter te betrekken. In 2014 begonnen we daarom  een pilot met keuzehulpen. Dat dit mogelijk zou leiden tot minder operaties wisten we uit de onderzoeken en daar hadden we heldere afspraken over gemaakt in een stuurgroep met zorgverzekeraars, het management, cliëntenraad, huisartsen en alle specialisten.’

Eerste effecten boven verwachting

‘Met de galblaas en liesbreuk keuzehulp behaalden we direct goede resultaten. In onze passende zorg ambities streefden we naar minder operaties in 5 jaar, maar binnen 2 jaar behaalden we al 15 % minder operaties voor deze diagnoses. Tegelijk zagen we dat de kwaliteit behouden bleef en de patiënttevredenheid steeg. Hiermee was meteen duidelijk dat Samen Beslissen met keuzehulpen ook in de praktijk werkt.’

Ziekenhuis breed opschalen

‘Ons motto: ‘Als het werkt voor één poli of vakgroep dan willen we dat Samen Beslissen initiatieven voor alle patiënten en specialismen mogelijk worden. Dit gold ook voor de keuzehulpen. We hebben meteen ziekenhuis breed doorgepakt, een campagne opgezet met ambassadeurs, keuzehulpen beschikbaar gesteld voor alle vakgroepen, meegeholpen aan de ontwikkeling van keuzehulpen en de drie goede vragen voor specialisten. Bovendien hebben we panels gehouden en dokters getraind in de gesprektechnieken. Bijna iedere dokter denkt “communiceren kan ik al”, maar de training gaf enorm veel inzicht in houding en de manier waarop je iets zegt, waardoor een patiënt wel of niet vragen stelt. Daarnaast zetten we ambassadeurs intern in om ervaringen te delen met andere vakgroepen en kan iedere vakgroep zelf initiatieven aandragen en uitvoeren. Dat werkt.’

Verankerd in de strategie

‘Samen Beslissen heeft een centrale rol gekregen in onze visie en missie, is onderdeel van onze overkoepelende strategie en staat in ons jaarplan. Het is een geïntegreerd onderdeel en geen los project. De keuzehulpen worden daardoor ook breed gedragen. De beweging voor Samen Beslissen is inmiddels intern en landelijk zo groot dat we er niet meer omheen kunnen en dat willen we ook niet. Uit de metingen blijken onze patiënten te ervaren dat ze wat te zeggen hebben. Ze zijn daar ook tevreden over. Bij zulke uitkomsten heeft iedereen baat. Toch blijft het een punt van aandacht om te zorgen dat het ook goed toegepast blijft worden in de spreekkamer. Om dit te ondersteunen hebben we e-learnings beschikbaar gesteld en gaan we komend jaar meekijken in de spreekkamer om in kaart te brengen waar we nog kunnen verbeteren.’
 
De volgende stap

De volgende stap voor Bernhoven in het Samen Beslissen is het centraal stellen van gezondheid in plaats van ziekte en de keuzehulpen te verbeteren met uitkomstinformatie. ‘Dit doen we door naast meer ruimte te maken voor de drijfveren van de patiënt ook meer ruimte te maken voor de context van de patiënt. Hiervoor worden de keuzehulpen verrijkt met de “What matters to you” vragenlijsten. De afdeling orthopedie heeft hier reeds succesvol mee gepilot. Daarnaast willen we met uitkomsten gaan werken die je ook kunt vergelijken met andere patiënten in vergelijkbare situaties, zodat we nog gerichter beslissingen nemen. Het centraal stellen van de gezondheid en het leren van de uitkomsten kan een nieuwe kwaliteitsslag geven. Dat is de doorontwikkeling die we nu willen maken. ‘

Ben je ook benieuwd of keuzehulpen iets is voor jouw praktijk? Neem contact met ons op of vraag vrijblijvend een proefpakket aan via: contact@patientplus.info