Wetenschapscoördinator Roelina Munnik en orthopedisch chirurg Harmen Ettema onderzoeken vanuit een samenwerking met het Radboudumc de meerwaarde van de keuzehulp in de chirurgische praktijk. 

Roelina: ‘Het samen beslissen willen we versterken en de keuzehulp lijkt hier een waardevolle tool. Als een patiënt met verdenking artrose (slijtage) aan de knie of heup naar Orthopedie wordt verwezen, mailen wij voorafgaand aan het eerste polibezoek een link naar de keuzehulp. In die keuzehulp, van provider PatientPlus, wordt eerst met korte en duidelijke teksten en plaatjes uitgelegd wat artrose precies is en vervolgens worden de verschillende behandelingen uitgelegd. Dat kan zijn: aanpassen leefstijl (bewegen, afvallen, e.d.), pijnstillers, fysiotherapie of een operatie.’

Alle behandelingen worden toegelicht, met de voor- en nadelen en eventuele risico’s. Vervolgens krijgt de patiënt vragen voorgelegd om meer inzicht te krijgen in zijn/haar eigen wensen en behoeftes. ‘De keuzehulp geeft uitdrukkelijk géén advies voor een bepaalde keuze’, benadrukt Roelina, ‘omdat gestreefd wordt naar gezamenlijke besluitvorming; dus door de patiënt en medisch specialist. Door het lezen en invullen van de keuzehulp zijn patiënten zich veel bewuster wat de diagnose artrose voor hen betekent. Ze kunnen zich beter voorbereiden op het gesprek met de orthopedisch chirurg en gerichte vragen stellen.’

Orthopedisch chirurg Harmen Ettema: ‘Ook voor ons medisch specialisten is de keuzehulp een goede voorbereiding van het eerste consult. Dankzij het resultaat van de ingevulde keuzehulp kunnen wij direct zien wat de patiënt heeft ingevuld. Veel mensen denken nog steeds dat een knie- of heupporthese onvermijdelijk is, maar dat is niet per se de beste oplossing. Doordat patiënten beter zijn voorbereid, kunnen we toegespitster in gesprek en samen beslissen over de best passende behandeling. Het valt me echt op dat ik steeds minder de vraag krijg: “Wat vindt u, dokter, wat ik moet doen?”

Het project sluit mooi aan bij de strategie Gepast Gebruik van Zorg. Harmen: ‘Binnen Orthopedie, maar ook binnen onze beroepsvereniging hebben we het nut van bepaalde ingrepen bekeken en welk voordeel die voor de patiënt opleveren. Daar is een lijst ingrepen en behandelingen uit voortgekomen die we nu niet meer of veel minder vaak uitvoeren, zoals kijkoperaties van de knie. Uit zorgevaluatie-onderzoek is gebleken dat bij artrose oefentherapie bij bepaalde patiënten op de lange termijn net zo goed werkt als een operatieve ingreep. Terwijl een operatie natuurlijk veel ingrijpender is voor de patiënt, meer risico op complicaties met zich meebrengt en ook nog duurder is.’

Roelina: ‘De studie heeft als doel te weten te komen of het gebruik van een keuzehulp invloed heeft op het percentage knie- en heupvervangende operaties en op hoe het samen beslissen wordt ervaren door de patiënt en specialist. De reacties van patiënten en specialisten over het gebruik van de keuzehulp zijn in ieder geval heel positief.’