Keuzehulpen helpen bij Samen Beslissen in de eerste lijn

Bron: Qruxx, 10 oktober 2019

Onder regie van PatientPlus zijn al tientallen keuzehulpen ontwikkeld om samen beslissen te ondersteunen bij behandeling door de medisch specialist. Deze keuzehulpen worden nu ook beschikbaar gemaakt voor gebruik in de eerste lijn. Daardoor kan de zorg in de huisartsenpraktijken beter aansluiten bij de wensen van de patiënt en worden onnodig doorverwijzen naar het ziekenhuis en zelfs ongewenste behandelingen voorkomen, zo vertelt Marieke Jonker, projectleider Transmurale toepassing keuzehulpen van PatientPlus. De proef is nu in drie regio’s gestart.

Bij behandelbeslissingen krijgen patiënten vaak een grote hoeveelheid complexe informatie tegelijkertijd te verwerken. En dat juist op een moment dat ze emotioneel zijn en dit niet goed kunnen verwerken. Zorgverleners hebben vaak niet veel tijd om patiënten volledig van informatie te voorzien om ze goed te betrekken bij besluitvorming.

Vervolg
Digitale keuzehulpen kunnen daar een antwoord op bieden. Dit project is een vervolg op een project met het verrijken van keuzehulpen met uitkomstinformatie en informatie die voor cliënten belangrijk is. Daarvoor kreeg indiener PatientPlus in 2018 subsidie. De verrijkte hulpen zijn geïmplementeerd in twaalf ziekenhuizen. Marieke Jonker was hiervan ook projectleider. Ditmaal wordt de blik gericht op de eerste lijn.

Zorgketens
In de drie regio’s werken ziekenhuizen en regionale huisartsenorganisaties samen in zorgketens. Het gaat om ziekenhuis Bernhoven met huisartsenorganisatie Synchroon, het Reinier de Graaf met Zorgorganisaties Eerste Lijn en de Rivas Zorggroep samen met Huisarts en Zorg.

Het doel is om in elke regio een ambassadeur aan te wijzen die het gebruik van keuzehulpen gaat stimuleren. Dat kan een huisarts zijn, maar ook een specialist of projectleider. ‘In elke regio zetten tenminste zes huisartsenpraktijken minimaal vier keuzehulpen in. Het gaat in totaal om zes verschillende aandoeningen’, aldus Marieke Jonker.

Halverwege oktober wordt bekend welke dat precies zullen zijn en in welke regio’s. Het kan zijn dat voor sommige aandoeningen bestaande keuzehulpen worden aangepast naar de eerste lijn, maar er worden ook totaal nieuwe ontwikkeld. Dat gebeurt volgens een vast procedé, waarbij niet alleen wetenschappelijke verenigingen, NHG en de Patiëntenfederatie worden betrokken, maar ook Stichting Makkelijk Lezen, om ze voor iedereen toegankelijk te maken.

Eigen platform
Marieke Jonker: ‘In maart 2020 moeten de eerste keuzehulpen gereed zijn. Ondertussen wordt ook de ICT ingericht. De digitale hulpmiddelen komen op een eigen platform, zodat ze in de huisartsenpraktijken zijn in te zien, en er wordt een koppeling gemaakt met het ziekenhuis. Daarnaast worden ze op thuisarts.nl geplaatst. Op termijn willen we de keuzehulpen koppelen aan het EPD.’

Scholing
Naast de implementatie van de techniek, gaat er veel tijd zitten het voorbereiden van huisartsen, POH’s en specialisten. ‘In januari start de scholing. Die bestaat voor een deel uit instructies om met het systeem te werken. Een ander deel trainingen in het aangaan van een gesprek met de patiënt en het bewust maken van Samen Beslissen en hoe dat in zijn werk gaat.’ Daarnaast worden in elke regio projectleiders getraind in het implementeren van de keuzehulpen.

Opschaling
‘Uit eerdere projecten hebben we geleerd dat we niet vroeg genoeg kunnen beginnen met trainen’, zegt Jonker. ‘Het is altijd heel lastig om alle zorgverleners bij elkaar te krijgen.’ Na juni volgt een testperiode waarin gekeken wordt of en hoe met hulp van de keuzehulpen de verwijsstroom gaat verschuiven en of de artsen er mee kunnen en willen werken. ‘Dat vinden de zorgverzekeraars ook heel interessant’, zegt Jonker. Daarna kan gewerkt worden aan de borging en opschaling van de structurele toepassing.

Samenwerkingspartners
Samenwerkingspartners voor de ontwikkeling, implementatie en opschaling van keuzehulpen naar de eerste lijn zijn InEen, Nederlands Huisartsengenootschap (NHG), Patiëntenfederatie Nederland, Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ), Stichting Makkelijk Lezen, Mediquest, Q-Consult Zorg, wetenschappelijke verenigingen en de vier grote zorgverzekeraars CZ, Menzis, VGZ en Zilveren Kruis. Het project is in september gestart en wordt uiterlijk augustus 2021 afgerond.